Ομιλία Χρήστου Τσολακίδη

Πηγή: http://takastra.blogspot.gr/2012/07/blog-post_31.html

Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΑΚΕΔΩΝΩΝ

Του Χρίστου Τσολάκη, Ομότιμου Καθηγητή του Α.Π.Θ.

Ο πολιτισμός της Ευρώπης, και του κόσμου, ριζώνει στην Ελλάδα. Οι επιστήμες, οι τέχνες, τα γράμματα, η φιλοσοφία, η Δημοκρατία είναι κοινός τόπος πια να πούμε ότι στην Ελλάδα γεννήθηκαν και άνθισαν. Και από την Ελλάδα εξακτινώθηκαν στην οικουμένη με το μεγάλο Μακεδόνα στρατηλάτη, τον Μέγα Αλέξανδρο, το μαθητή του μεγαλύτερου σοφού του αρχαίου, και του νεότερου κόσμου, του άλλου Μακεδόνα, του Αριστοτέλη. Η παιδεία της Ευρώπης είναι και σήμερα ελληνική. Το ελληνικό πνεύμα θα πει ο Livingstone, δεν είναι νεκρό, επειδή είναι αρχαίο, είναι πολύ ζωντανό. Αλλά πρέπει φυσικά ν’ ανοίξουμε καλά τα μάτια μας, για να δεχτούμε το ζωογόνο του φως. Με την ελληνική γλώσσα νευρώνονται και μορφώνονται τα βασικότερα πεδία του ευρωπαϊκού πνεύματος: το γνωσιολογικό, το αξιολογικό και το πολιτικό. Οι λέξεις history (ιστορία), physiology (φυσιολογία), philosophy (φιλοσοφία), democracy (δημοκρατία) είναι ελληνικές. Το κάλλος, ο λόγος, η ελευθερία, η ευθύτητα, η ψυχική υγεία, η πολυμέρεια, ο ανθρωπισμός ήταν τα επιτεύγματα του ελληνισμού και η προσφορά του προς την ανθρωπότητα. Ιδίως αυτό το τελευταίο, ο ανθρωπισμός. Οι Έλληνες εξανθρώπισαν και το θεό και τον άνθρωπο. Πολυμέτωποι υπήρξαν οι αγώνες τους, για να λυτρώσουν το άτομο από τις καταχθόνιες θεότητες της Ανατολής και να το οδηγήσουν στο φως της γνώσης και της ελευθερίας. Μάχεται γι’ αυτά τα αγαθά ο Έλληνας και στα πεδία των πολέμων, για να αποκρούσει τον ανθρώπινο δεσποτισμό, μάχεται και στα πεδία του λόγου, για να λυτρωθεί από την επιβουλή των δεισιδαιμονιών και του θείου. Αυτή άλλωστε είναι η προσφορά του προς την ανθρωπότητα: το ελεύθερο άτομο.

 

  Στην πορεία, όμως, των λαών το μέγιστο αυτό αγαθό συχνά δοκιμάζεται. Δοκιμάζεται τότε μαζί και η γενέτειρά του, η Ελλάδα. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού τα ονόματα Ελλάδα, Έλληνες, ελληνισμός, ελληνικός έχουν αποθέσει μέσα στους αιώνες το εθνολογικό τους φορτίο και έχουν ταυτιστεί με τις έννοιες του πολιτισμού και της ελευθερίας. Το επισήμανε άλλωστε ο Ιπποκράτης από την αρχαιότητα και το δέχτηκαν έκτοτε οι πολιτισμένοι λαοί: «Τοσούτον δ’ απολέλοιπεν η πόλις ημών περί το φρονείν και λέγειν τους άλλους ανθρώπους, ώσθ’ …και το των Έλλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους, αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας» («Πανηγυρικός»). Έλληνικός- ιδιότητα δεν έχ’ η ανθρωπότης τιμιοτέραν. εις τους θεούς ευρίσκονται τα πέραν’’, θα πει και ο Κ. Καβάφης.

  Έτσι και σήμερα, τραγικά γεγονότα απειλούν τον πολιτισμό μας, καθώς κάθε μέρα προβάλλουν στη σκηνή της ζωής μας. Το ανθρώπινο πρόσωπο που με τόσο μόχθο ανέδειξε ο ελληνικός κόσμος θολώνει και η θύελλα είναι έτοιμη να ξεσπάσει. Καταχθόνιες δυνάμεις που διαφεντεύουν τον πλανήτη μας βάλθηκαν να αποσπάσουν τον πιο ένδοξο βλαστό της ελληνικής πατρίδας, τον μακεδονικό. Στις επάλξεις του χρέους και της τιμής ο Ελληνισμός συσπειρώνει και πάλι τα παιδιά του και ετοιμάζεται να υψωθεί, δείχνοντας στην ανήσυχη ανθρωπότητα έναν ακόμη τρόπο ελληνικό.

  Την πρώτη θέση στον αγώνα αυτόν θαρρώ πως την παίρνει (και τη δικαιούται) ο Γεώργιος Χατζιδάκης, γλωσσολόγος με παγκόσμια ακτινοβολία. Οι επιστημονικές του μελέτες, ιστορικές και γλωσσολογικές, με τις οποίες κονιορτοποίησε τα επιχειρήματα των αντιπάλων του και ανέδειξε την ελληνικότητα των Αρχαίων Μακεδόνων, καθίστανται (ποιος θα το φανταζόταν!) ύστερα από έναν, και πλέον, αιώνα άκρως επίκαιρες. Άλλωστε οι αρχαιολογικές ανασκαφές στη Βεργίνα, στην Πέλλα, στο Δίον, στην Αιανή Κοζάνης και αλλού καταδεικνύουν και επαληθεύουν από τη δική τους πλευρά την αλήθεια των θέσεων του μεγάλου μας γλωσσολόγου.

  Αυτά σημαίνουν πως η αξίνα του Μανόλη Ανδρόνικου επαλήθευσε τις τεκμηριωμένες άλλωστε με αδιάσειστη επιχειρηματολογία θέσεις του Γ. Χατζηδάκη και τίναξε στον αέρα την έωλη θεωρία περί εξελληνισμού των Μακεδόνων. Ο κατάλογος των 75 ονομάτων, που έφερε στο φως η σκαπάνη του Ανδρόνικου στη Βεργίνα, συνηγορεί πειστικά ότι η γλώσσα των Αρχαίων Μακεδόνων ήταν ελληνική. ‘Έτσι, στον κατάλογο των 200 ονομάτων των Μακεδόνων βασιλέων, αρχόντων και αξιωματικών του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που μας παρέδωσαν οι αρχαίοι ιστορικοί και που είναι ελληνικά σε όλα τα επίπεδα (φθογγολογικό, μορφολογικό, σημασιολογικό κτλ), προστίθενται τώρα και άλλα 75 ονόματα απλών Μακεδόνων πολιτών που προέρχονται από επιτύμβιες στήλες και που είναι επίσης ελληνικά σε όλα τους τα επίπεδα. Κοντά δηλαδή στον Φίλιππο, τον Αλέξανδρο, τον Αντίπαρο, τον Φιλώτα, τον Πευκέστα, τη Φιλωτέρα, την Κλεοπάτρα, την Ολυμπιάδα κτλ. προστίθενται τώρα ο Θεόκριτος, ο Θεόδωρος, ο Θεοφάνης, ο Πευκόλαος, ο Κλειτόμαχος, η Κλειώ, η Βερνίκα κτλ. Και η ευλογία των ονομάτων καθίσταται ακόμη πιο ευνοϊκη για τις ελληνικές θέσεις, αν σκεφθεί κανείς ότι τα ονόματα αυτά είναι ελληνικά, χωρίς να έχουν έρθει από τη Νότια Ελλάδα, αφού, ως γνωστόν, δεν απαντώνται εκεί.

  Εκτός, όμως, από τα 275 ονόματα (βασιλέων, ευγενών και λαού) που αποδεικνύουν ελληνικά (στις ρίζες, στα θέματα, στους χαρακτήρες, στις καταλήξεις και στη σημασία) ελληνικότατα αποδεικνύονται και τα ονόματα των μακεδονικών μηνών και ευτυχώς διαφορετικά από τα ονόματα των μηνών των άλλων Ελλήνων, ώστε να μην μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι τα πήραν από τη Νότια Ελλάδα. Καθίσταται, έτσι, ολοφάνερο ότι τα κληρονόμησαν από τους προπάτορές τους, γιατί και εκείνοι ως τον πρώτο γενάρχη τους λαλούσαν ελληνικά. Ιδού αυτά: Δίος, Απελλαίος, Αυδναίος, Περίτιος, Δύστρος, Ξανδικός, Αρτεμίσιος, Δαίσιος, Πάναιμος, Λώιος, Γορπιαίος, Υπερβερέτιος. 

  Πέρα από τα κύρια ονόματα των προσώπων και των μηνών, ελληνικές αποδεικνύονται και οι 140 μακεδονικές λέξεις που αποθησαύρισε ο αλεξανδρινός λεξικογράφος Ησύχιος (5 μ.χ αι.). Προέρχονται από επιστολές του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από τον Αθήναιο και από τη συλλογή του Μακεδόνα γραμματικού Αμερία (3. πΧ. αι.) και έχουν όλα τους τα επίπεδα (δομικό, μορφολογικό, σημασιολογικό κτλ) ελληνικά. Σημειώνω κάποιες από αυτές τις λέξεις. Και δε χρειάζεται να είναι κανείς γλωσσολόγος για να αντιληφθεί την ελληνικότητά τους. Βοούν με τους φθόγγους τους, με τις ρίζες τους, με τη μορφή τους, με τη σημασία τους, με την ταύτισή τους, τέλος, με τις λέξεις του ελληνικού Νότου: Καδαρός, (καθαρός), δεσμός (θεσμός), βαλακρός (φαλακρός), δώραξ (θώραξ), πύλαυρος (πυλωρός), σαυτορία (σωτηρία), αορτή, αιγίποψ (αετός αιγοφάγος) κτλ. 

   Εκείνο, όμως, όπως σημειώνει ο Νικόλαος Ανδριώτης, που τίναξε στον αέρα τη θεωρία των Σλάβων (ότι δηλαδή οι Μακεδόνες ήταν Ιλλυριοί και όχι Έλληνες,και επομένως ανήκουν, Μακεδόνες και μακεδονική ιστορία, Φίλιππος δηλαδη και Αλέξανδρος κτλ, στους Σλάβους, αφού οι Σλάβοι αφομοίωσαν τους Θρακοϊλλυριούς…) είναι το επιχείρημα του Γ. Χατζιδάκη, με το οποίο ο μεγάλος γλωσσολόγος μας αποδεικνύει ότι η Θρακοϊλλυρική γλώσσα είναι γλώσσα Satem, ενώ η Μακεδονική και η Ελληνική είναι γλώσσες centum. Αποδεικνύει δηλαδή ότι σ’ αυτό το βασικότερο γνώρισμα, βάσει του οποίου διαιρούνται μεταξύ τους οι Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες σε γλώσσες centum (εκατόν στα Λατινικά) και  satem (εκατόν στα Ινδικά), η Μακεδονική συμφωνεί με την Ελληνική και όχι με την Θρακοϊλλυρική. Centum ονομάζονται στη γλωσσολογία οι γλώσσες που διατήρησαν τα ουρανικά σύμφωνα της Ινδοευρωπαϊκής Πρωτογλώσσας k, g (centum, Λατ.., εκατόν, Ελλ.., γυνή, Ελλ..). Τέτοιες γλώσσες είναι η Λατινική, η Ελληνική, η Γερμανική κ.α. Ενώ satem ονομάζονται οι γλώσσες που έτρεψαν τα ουρανικά σύμφωνα της Ινδοευρωπαϊκής Πρωτογλώσσας σε συριστικά (το k σε s και το g σε z). Έτσι το λατινικό  centum και το ελληνικό εκατόν αντιστοιχούν στο ινδικό satem, ενώ στο ελληνικό γυνή αντιστοιχεί το σλαβικό zena. Τέτοιες γλώσσες είναι η Ινδική, η Περσική, η Σλαβική, η Θρακοϊλλυρική κ.α.

  Αν, λοιπόν, η Μακεδονική ήταν γλώσσα Θρακοϊλλυρική, θα έπρεπε σ’ αυτό το βασικότατο διακριτικό γνώρισμα να συμφωνεί με την Θρακοϊλλυρική. Θα έπρεπε δηλαδή να παρουσιάζει, όπως η Θρακοϊλλυρική, συριστικά σύμφωνα εκεί όπου η Ελληνική παρουσιάζει ουρανικά. Συμβαίνει όμως το αντίθετο: η Μακεδονική παρουσιάζει ουρανικά σύμφωνα, και όχι συριστικά, εκεί που και η Ελληνική παρουσιάζει ουρανικά. Συμφωνεί, επομένως, σ’ αυτό το καίριο διακριτικό γνώρισμα με την Ελληνική και όχι με τη Θρακοϊλλυρική. Είναι Ελληνική γλώσσα. 

  Το έθνος των Ελλήνων και οι πολιτισμένοι λαοί χρωστούν ευγνωμοσύνη στον Γεώργιο Χατζιδάκη που με τις μελέτες του απέδειξε την ταυτότητα Μακεδονικής και Ελληνικής γλώσσας, όπως χρωστούν ευγνωμοσύνη στο Μανόλη Ανδρόνικο που με τις ανασκαφές του (και τους θησαυρούς της Βεργίνας) απέδειξε την ταυτότητα του Μακεδονικού και του Ελληνικού πολιτισμού.

    Οι Μακεδόνες, λοιπόν, ήταν Έλληνες και μάλιστα Δωριείς. Το παραδίδουν οι ιστορικοί όλων των εποχών και όλων των εθνοτήτων:

*   «Έλληνάς δε είναι τούτους (τους Μακεδόνας) τους από περδίκκεω  

        γεγονότας, κατάπερ αυτοί (οι Μακεδόνες) λέγουσι, αυτός τε ούτω

        τυγχάνω επιστάμενος και δη και εν τοις όπισθε λόγοις αποδέξω ως εισί

        Έλληνες, προς δε και οι τον εν Ολυμπίη διέποντες αγώνα έλλήνων

        ούτω έγνωσαν είναι».

(Ήρόδοτος)

                *  «’Έστιν ουν Ελλάς και η Μακεδονία»

(Στράβων)

*  «Aetolos, Akarnanas, Makedonas ejusdem linguae hominess»

(T. Livius)

*  ‘’Το Δωρικόν έθνος … οίκεε εν Πίνδω Μακεδνόν καλεόμενον’’

(Ήρόδοτος)

*’’Έόντες ούτοι (Λακεδαιμόνιοι, Κορίνθιοι, Σικυώνιοι, Επιδαύριοι,

     Τροιζήνιοι) Δωρικόν τε και Μακεδονικόν έθνος’’.

(Ήρόδοτος)

Δεν υπάρχει σήμερα σοβαρός επιστήμονας, σε ανατολή και Δύση, ακόμη και μεταξύ των Σλάβων, που να μη δέχεται την ελληνικότητα των Αρχαίων Μακεδόνων. Γλωσσολόγοι, αρχαιολόγοι και ιστορικοί συμφωνούν ότι οι Αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Έλληνες:

·   «Οι Μακεδόνες είναι το τελευταίο μετά τους Δωριείς κύμα του  

 Ελληνισμού»

(Otto Reche)

·     «Το ελληνικό όνομα είναι φωνητικά και μορφολογικά τόσο βασικά

     διαφορετικό από το θρακικό και το Ιλλυρικό, ώστε είναι εντελώς

     αδιανόητο να θεωρηθούν τα ελληνικά ονόματα των Μακεδόνων ως

    συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα ελληνικά και τα θρακικά».

(Otto Hoffmann) 

* «Από όλους τους ανόητους ισχυρισμούς, που παρουσιάστηκαν ως τώρα

    σε θέματα ιστορικά δεν υπάρχει ανοητότερος απ’αυτόν, ότι δηλαδή λαός

   που πραγματοποίησε την παγκόσμια κυριαρχία, θα απαρνούνταν τη δική

του γλώσσα, για να προσλάβει μιαν άλλην ξένη» (Μετάφρ. Ν. Ανδριώτη)              

(Β. Beloch)

 Αυτά τα τελευταία λόγια του διάσημου ιστορικού, του Β. Beloch, απαντούν σε κείνους που ισχυρίστηκαν ότι οι Μακεδόνες σε κάποια στιγμή της ιστορίας τους εγκατέλειψαν τη δική τους γλώσσα και δέχτηκαν την ελληνική (!). Γιατί κι αυτό το είπαν, χωρίς βέβαια, να είναι σε θέση να αναφέρουν ανάλογη περίπτωση στην ιστορία των λαών. Δεν μπόρεσαν δηλαδή να πείσουν ούτε τους εαυτούς τους πώς ένας λαός σε μια πολύ πρώιμη εποχή, όταν δεν υπήρχαν σχολεία, μέσα μαζικής επικοινωνίας, εκκλησία κτλ, άφησε τη δική του γλώσσα, για να δεχθεί κάποια άλλη.

  Αυτά σημαίνουν πως η ελληνικότητα των Αρχαίων Μακεδόνων κρίθηκε, και αποδείχτηκε, και στην αρχαιότητα και σήμερα. Άλλωστε και οι ίδιοι οι Μακεδόνες ομολογούσαν ότι είναι Έλληνες. Το μαρτυρούν, συν τοις άλλοις, και οι επιστολές του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τον Δαρείο:

·          « Οι υμέτεροι πρόγονοι ελθόντες εις Μακεδονίαν και εις την άλλην

Ελλαδα κακώς εποίησαν ημάς εγώ δε των Ελλήνων ηγεμών

κατασταθείς και τιμωρήσασθαι βουλόμενος Πέρσας διέβην είς την

  Ασίαν, υπαρξάντων υμών»    (Αρριανός)    

Το μαρτυρεί και η επιγραφή που συνόδευε τις 300 περσικές πανοπλίες, τις οποίες δεν έστειλε ο Αλέξανδρος σε ναό της Πέλλας, αλλά στον Παρθενώνα:

·  «Άλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων, από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων»

                                                                                                                   (Αρριανός)

 Ποιος, όμως, λογαριάζει σήμερα τις επιστήμες και ποιος συγκινείται από τις ομολογίες των λαών και από την αλήθεια; Σήμερα, το είπε προφητικά ο Γ. Χατζηδάκης, «Τα δίκαια των λαών δεν απονέμει ατυχώς η επιστημονική αλήθεια, αλλ’ η βάρβαρος, η κτηνώδης βία». Κι αυτό τελικά είναι το πρόβλημα.